بنابر قانون ثبت شرکت‌ها و با توجه به اینکه در ماده ۹ تصریح شده، نظام‌نامه‌هاى مربوط توسط وزارت عدلیه تنظیم خواهد شد.
نخستین آئیننامه در ۳۴ ماده تنظیم و از تاریخ ۱۵ خرداد ۱۳۱۰
یعنى پس از تصویب قانون مزبور به موقع اجراء گذاشته شد که به نکات جدیدى در آن اشاره شده بود و بعداً نیز در آن اصلاحاتى به‌عمل آمد و آخرین اصلاحات در
شهریور ماه ۱۳۴۰ انجام گردید که به پاره‌اى از نکات مهم آن اشاره مى‌گردد.
ماده ۱ آئیننامه چنین مى‌گوید:
اداره ثبت شرکت‌ها و برند و اختراعات و اداره کل ثبت در
تهران از این تاریخ به‌نام (اداره ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی) نامیده
مى‌شود و داراى وظایف زیر خواهد بود.
۱. ثبت شرکتهاى تجارتى ایران حوزه تهران و نیز ثبت کلیه
شرکتهاى تجارتى خارجى در ایران و مؤسسات غیرتجارتى ایران حوزه تهران و ثبت
کلیه مؤسسات خارجى در ایران
۲. ثبت برند و اختراعات و نام تجارتى و اشکال و ترسیمات صنعتی
۳. ثبت دفتر تجارتى و پلمپ دفاتر اعم از تجارتى و غیر تجارتى حوزه تهران
- در هر محلى که اداره یا دایره یا شعبه ثبت شرکت وجود داشته باشد براى ثبت
شرکتهاى داخلى و پلمپ دفاتر تجارتى و ثبت نام تجارتى و موسسات غیر تجارتى
متصدى مخصوصى از طرف اداره کل ثبت مشخص خواهد شد
- اداره ثبت شرکت‌ها ،در تهران و دوایر ثبت شرکت‌ها در شهرستان‌ها در ثبت شرکتنامه قائم‌مقام دفترخانه‌هاى اسناد رسمى مى‌باشند.
ضمناً در قانون کمیته‌اى به‌نام کمیته مشورتى نیز مورد توجه قرار
گرفته است.و نیز علاوه بر مطالبى که برابر قانون ثبت شرکت‌ها بیان گردید
در آئین نامه مربوطه موادى در رابطه با ترتیب ثبت شرکتهاى خارجى مى‌باشد که به
اظهارنامه و اساسنامه و اختیارنامه شرکاء و شرایط اظهارنامه و نکات مندرج
در آن نیز اشاره شده است.
ترکیب کمیته مشورتی: علاوه بر وظایفى که به‌شرح فوق به اداره ثبت
شرکت‌ها داده شده است، موضوع حمایت مالکیت صنعتى با توجه به نیازمندى‌ها و
اوضاع و احوال و مقتضیات اقتصادى کشور و تعهدات بین‌المللى در جهت تهیه
طرحها و آئین‌نامه‌هاى قانونى و اجرائى به کمک کمیته مشورتى به‌عهده اداره
مزبور قرار گرفته است که از نمایندگان وزارتخانه‌هاى دادگسترى و امور
خارجه و بازرگانى و صنایع به‌شرح زیر تشکیل مى‌شود:
1- اداره حقوقى وزارت دادگستری
2- اداره حقوقى وزارت امور خارجه
3- نماینده وزارت بازرگانی
4- نماینده وزارت صنایع و معادن
تشکیل کمیته مورد نظر بر حسب مورد به دعوت رئیس اداره ثبت شرکت‌ها و
مالکیت صنعتى و یا هر یک از وزارتخانه‌هاى مزبور به ریاست اداره ثبت
شرکت‌ها تشکیل شده و در صورتى‌که نیاز به حضور نمایندگان سایر وزارتخانه‌ها و
ارگان‌هاى مطلع و کارشناسان مربوطه باشد از آنان نیز دعوت به‌عمل خواهد
آمد.
ترتیب ثبت شرکتهاى خارجى برابر آئیننامه: در مورد ثبت شرکتهاى
خارجى مطابق با قانون مصوب سال ۱۳۱۰ شمسى به‌طورکلى نکاتى بیان شد،لکن
آئیننامه مربوطه به‌طور دقیق‌تر به جزئیات آن پرداخته است لذا
به توضیح برخى از موارد آن مى‌پردازیم.
ماده ۴. آئیننامه مورد نظر درباره ثبت شرکتهاى خارجى چنین مى‌گوید:
اظهارنامه ثبت هر شرکت خارجى یا شعب آن به‌وسیله شخصى که از طرف شرکت حق
امضاء در ایران دارد و یا توسط کسى که از طرف شخص مزبور براى این تقاضا
وکالت دارد ارائه و تسلیم خواهد شد و براى ثبت هر شرکت خارجى تقدیم
اساسنامه ذیل ضرورى است.
- اظهارنامه ثبت
- یک نسخه مصدق از اساسنامه شرکت
- یک نسخه مصدق از اختیارنامه نماینده عمده شرکت در ایران و چنانچه شرکت دارای نماینده مستقل در ایران باشد. یک نسخه مصدق از
اختیارنامه هر یک از آنها باید تقدیم گردد
- زمانی که تشکیل شرکت خارجى در ایران به‌موجب امتیازنامه صحیح و
منظمى مقرر شده باشد علاوه بر مدارک فوق رونوشت امتیازنامه که به تائید
وزارت امور خارجه نیز رسیده باشد باید پیوست شده باشد.
شرایط اظهارنامه و نکاتى که باید در آن درج گردد:
ازشرایط اظهارنامه ثبت شرکت خارجى این است که به فارسى نوشته شده و نکات زیر در آن درج گردیده باشد:
- نام کامل شرکت باید قید شود
- بایستی نوع شرکت از جهت سهامی بودن یا تضامنی بودن مشخص گردد
- مرکز اصلى شرکت و آدرس صحیح آن
- تابعیت شرکت
- مقدار سرمایه شرکت در تاریخ تقاضا
- آخرین بیلان شرکت منوط به اینکه اساسنامه و قوانین و مقررات کشور اصلى شرکت انتشار بیلان را مشخص کرده باشند
- نام مرجع ثبت و تاریخ ثبت شرکت در کشور اصلی
- نوع فعالیت شرکت که از نوع صنعتى تجارى مالى است
- ذکر تائید شعب آن در سایر نقاط ایران
- تعیین نماینده یا نمایندگان عمده شرکت در ایران
- اسم و نشانى صحیح شخص یا اشخاصى که مقیم ایران بوده و براى دریافت کلیه اطلاعات شرکت صلاحیت دارند
- تعهد به دادن هر ساله یک نسخه از آخرین بیلان شرکت به دایره ثبت مطابق با بند6
- امضاء کسانى که حق امضاء دارند به تائید کنسول آن کشور در ایران و یا کنسول ایران رسیده باشد.